در بخش نخست این مطلب با مراحل استفاده صحیح از اسپری دهانی استنشاقی با دوز مشخص (MDI) آشنا شدیم. دومین بخش این مطلب به اسپری پودر خشک استنشاقی و نحوه استفاده صحیح از آن اختصاص دارد.

انواع اصلی دستگاه‌های پودر خشک استنشاقی

انواع تک‌دوز: این دستگاه‌ ها همراه با کپسول ‌های استنشاقی هستند. به این معنا که فرد بایستی در هر بار استفاده، یک کپسول را درون دستگاه قرار داده و با روشی که در ادامه توضیح خواهیم داد، آن را استنشاق کند.

انواع حاوی چند دوز: این نوع از دستگاه‌ها شامل چندین دوز دارو در مخزن خود هستند.

هر دستگاه پودر خشک دستورالعمل اختصاصی خود را برای مصرف دارد. بنابراین لازم است پیش از مصرف، روش صحیح استفاده از دستگاه را از داروساز بپرسیم.

مراحل استفاده از دستگاه پودر خشک استنشاقی:

1. درب محفظه‌ کپسول را برداشته و دستگاه را باز کنید.

2. آماده‌سازی دوز مصرفی:

· در انواع تک دوز، یک کپسول استنشاقی را از بسته‌ بندی خارج کرده و آن را در جای خود در داخل دستگاه قرار دهید، درب محفظه‌ کپسول را ببندید و دکمه‌ دستگاه را فشار دهید تا سوراخ هایی در کپسول ایجاد شود.

· در دستگاه‌های استنشاقی حاوی چند دوز، با کشیدن اهرم دستگاه به یک سمت (شکل D) یا چرخاندن قسمت پایین یا قسمت دیگر دستگاه (شکلC) یک دوز آماده‌ استنشاق می‌شود.

· دستگاه تنفسی خود را در موقعیت صحیح نگه دارید؛ برخی از دستگاه‌ ها باید به صورت عمودی و برخی دیگر باید افقی نگه داشته شوند، اما اغلب دستگاه ‌های پودر خشک استنشاقی حاوی چند دوز، باید افقی نگه داشته شوند.



3- بدنه دستگاه را با یک دست بگیرید و با دست دیگر پیچ انتهایی را تا انتها بچرخانید. وقتی به آخر رسید مجدد آن را برعکس بچرخانید تا متوقف شود. اهرم آزاد کردن پودر را تا زمانی که صدای کلیک شنیده شود به عقب برانید. پس از شنیدن صدای کلیک، دستگاه به اندازه یک دوز دارو آماده شده است.

· قبل از اینکه دهان خود را بر روی دهانه دستگاه بگذارید، یک بازدم معمولی انجام دهید، هیچگاه وقتی دهانتان دور دهانه‌ دستگاه است به داخل آن بازدم انجام ندهید.

· دهان را بر روی قسمت دهانی قرار دهید.

· پیوسته و تا حد امکان عمیق، نفس بکشید.

· دهان خود را از قسمت دهانی برداشته و نفس خود را به مدت 5 تا 10 ثانیه حبس کنید.

· نفس خود را خارج کنید ( دقت کنید که به داخل دستگاه تنفسی بازدم نکنید).

· اگر قرار است دو پاف استنشاق کنید، یک دوز دیگر را بارگیری کرده و مراحل بالا را تکرار کنید.

· درپوش دستگاه استنشاقی خود را ببندید و دستگاه را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.

· دهان خود را با آب بشویید، غرغره کنید و آب دهان را بیرون بریزید.

نکته:

برای دستگاه‌های استنشاقی تک دوز، درب محفظه‌ کپسول را باز کرده، کپسول مصرف شده را خارج کنید و دور بیندازید. می‌توانید در همان زمان یا دفعه بعد که یک دوز مصرف می‌کنید، این کار را انجام دهید.

نحوه‌ تمیزکردن دستگاه پودر خشک استنشاقی

هرگز دستگاه پودر خشک استنشاقی را با آب نشویید و آن را زیر آب قرار ندهید. اگر قسمت دهانی کثیف شد، می توانید آن را با یک پارچه خشک پاک کنید.

از کجا بفهمیم دستگاه پودر خشک استنشاقی خالی است؟

· بسیاری از دستگاه‌ها دارای شمارنده‌ دوز هستند. شمارنده، تعداد دوزهای باقیمانده در دستگاه تنفسی را نشان می‌دهد.

· زمانی که شمارنده عدد (صفر) را نشان دهد، دیگر دارویی در دستگاه نیست. قبل از اینکه شمارنده به عدد صفر برسد، یک دستگاه دیگر یا کپسول استنشاقی خود را تهیه کنید.

· ممکن است دستگاه استنشاقی شمارنده دوز نداشته باشد، اما مجموع دوزهای موجود بر روی آن ذکر شده است. در این حالت بایستی تعداد دوزهای مصرفی را در هر بار استفاده یادداشت کنید.



دکتر «مهشید طهماسبی»، کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم مدیریت تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز